هنگامی که دندان دچار پوسیدگی میشود پوسیدگی را بیرون میآورند و حفره ایجاد شده را با موادی پر می کنند تا دندان سالم بماند و وظیفهاش را انجام دهد. اگر پوسیدگی دندان به موقع شناسایی شود پرکردن ساده کاملاً کافی است. اما اگر مقدار زیادی از حجم دندان از بین رفته باشد برای ترمیم دندان کار تخصصی بیشتری لازم است؛ در نتیجه هزینه ی درمان بیشتر خواهد شد. اگر قسمت زیادی از بدنه ی دندان از بین رفته باشد ممکن است دندانپزشک پیشنهاد کند یک روکش بسازد که در حقیقت کلاهکی است که در اطراف باقیمانده ی بدنه ی دندان قرار میگیرد و تمام ساختمان دندان را با هم نگه می دارد تا از ایجاد شکاف یا ترک در آن جلوگیری شود.
اگر به هر صورت دندانی شکست و فاصلهای بین دو دندان ایجاد شد، دندانی مصنوعی که پل نامیده میشود، کار گذاشته میشود تا این فاصله ترمیم شود. این پل قابلیت حرکت ندارد. هم اکنون انواع گوناگون موادی را که برای ترمیم دندان به کار میرود، شرح می دهیم:
مواد مورد استفاده برای پر کردن:
الف) آمالگام : پرکننده های نقرهای
ب) مواد ترکیبی: پرکننده های سفید
ج) اینلِی : (کار گذاشتن) طلا
الف) آمالگام
این ماده ترکیبی از نقره، جیوه، مس و روی و قلع از معروفترین مواد پرکننده دندان است. این مواد، هنگامی که در مراحل اول ترکیب میشوند، نرم هستند و به راحتی در حفره دندان جایی می گیرند و پس از گذشت دقایقی سفت میشوند، حدود ۲۴ ساعت بعد به ماکزیمم سختی خود میرسند. نتیجه ی استفاده از مواد پر کردنی در روش آمالگام بسیار رضایت بخش است، اما متاسفانه این ماده شکننده می باشد و در دهان خُرد می شود و رنگ آن مطلوب نیست.
ب) مواد ترکیبی
در خمیری متعادل (نه سفت نه شل) ذرات کوارتز وجود دارند که وقتی مخلوط می شوند سخت می شوند. این سختی می تواند از طریق فعل و انفعالات شیمیایی ایجاد شود یا از منابع فوری به دست آید. بزرگترین مزیت این مواد این است که میتوان آن را با رنگ دندانها جور کرد. اگر به طرز صحیح ساخته شده باشد، وقتی کار ترمیم دندان تمام شود، مشکل بتوان تشخیص داد از جسم دندان های شما جدا است. اگر شما در مورد ظاهر دندان هایتان حساس هستید، این ترکیبات برای دندان های جلویی و ترمیم دندانهای عقبی مطلوب است.
ج) پر کردن با طلا – اینلِی
طلا یکی از مواد پرکردنی می باشد که با بزاق دهان سازگار است و سختترین این مواد است. اگر از عهدهی مخارج آن برآیید تصور میکنم بهترین ماده برای پر کردن حفره های موجود در دندانهای عقبی طلا باشد. به هر حال اگر شما تنها مقدار محسوسی از جسم دندانتان را از دست داده باشید و مواد پرکردنی نقره به اندازه کافی برای مقاومت در برابر شکستگی محکم نباشد، گمان میرود طلا بهترین انتخاب خواهد بود.
تاج: مشتمل بر چهار نوع است:
الف) چینی
ب) طلا
ج) فلز مرکب
د) پلاستیک
الف) چینی
تاج های چینی از نظر زیبایی برای ترمیم رضایت بخش ترند. هر وقت دندانهای جلویی دچار مشکل باشند، مانند مواقعی که بیشتر جسم دندان از بین رفته و یا مواقعی که زیبایی مهم است، دندان با این تاج ها ترمیم یا ظاهر آنها بسته به مهارت درمانگر اصلاح میشود. با تکنولوژی جدید روز، اگر شما ظاهر زیبا را برای دندانهای عقبی ترجیح میدهید، جلب رضایت شما با این نوع تاج امکان پذیر است.
ب) طلا
این تاج ها برای دندانهای عقبی بهترین مواد ترمیمی می باشد و از چینی ارزانتر است. اگر این تاج ها در دندانهای عقبی قرار گیرد زیباتر است.
ج) آلیاژی
بالطبع این تاج ها ارزانترند اما در بردارنده ی زیانهایی نیز هستند، مثلا ممکن است لبه ی خارجی این تاج های ترمیم کننده بدون هیچ دلیل واضحی شروع به ترک خوردن بکند، و چون این تاج ها آلیاژی هستند، احتمال فساد تدریجی آنها وجود دارد.
د) پلاستیک
استفاده نکردن از این تاج ها ارجح است مگر اینکه برای اقدام های موقتی باشد. اگر به هر صورت مسائل اقتصادی عاملی مهم تلقی شود این تاج ها جایگزین میشوند.
تاج میله ای
تاج دندان ممکن است به علت ضعیف بودن به سختی صدمه دیده باشد به طوری که انواع مختلف تاج لازم باشد. صدمات وارد شده به ریشه زیاد نیست و می تواند در کمال اطمینان عوض شود. میله ی فلزی برای پر کردن ریشه را می توان در ریشه جا داد و تاجی برای جفت شدن تاج دندان ممکن است به علت ضعیف بودن به سختی صدمه دیده باشد به طوری که انواع مختلف تاج لازم باشد. اگر صدمات وارد شده به ریشه زیاد نباشد، تاج می تواند در کمال اطمینان عوض شود، میله ی فلزی برای پر کردن ریشه را می توان در ریشه جا داد و تاجی برای جفت شدن روی این میله ساخت. اختلافات زیادی در این مورد وجود دارد. بنابراین، به روش ساده، از میله ای طلایی برای نگهداری از تاج چینی استفاده می شود.
تاج چینی و طلا
پل دندانی ابزاری است که به طور موقت بین دندانهای سالم در مجاورت شکافی که باید پر شود، قرار میگیرد. این پل دندانی را نمیتوان با ساینده ها از بین برد. یکی از مزایای بزرگ کار گذاشتن پل دندانی این است که فضای زیاد بین دندانها را پر میکند و جایگزین میشود این پل ها معمولاً در جای خود مستحکم هستند، نمی توانند به دندانها صدمه وارد کنند و نگهدارنده ی نسج در دیگر مناطق دهانی هستند. هنگامی که برای بیمار زیبایی از اهمیت فراوان برخوردار باشد، چینی انتخاب میشود. در جایی که احتمالاً زیبایی مهم نیست، مثلاً در عقب دهان، ممکن است از طلا استفاده شود.