مراقبت از دندانها و لثه ها
مراقبت روزانه دندان ها به اندازه معاينه منظم آنها اهميت دارد. اگر شما عادت ساده مسواک زدن و نخ دندان كشيدن منظم را رعايت كنيد، مي توانيد از ايجاد پلاک به وسيله خرده های غذايی و باكتريها روی سطح دندانهای خود جلوگيری كرده، خطر پوسيدگی دندان و بيماری لثه را كاهش دهيد. اگر شما نمی توانيد بين وعده های غذايی دندانهايتان را تميز كنيد، جويدن آدامس بدون قند ممكن است كمک كننده باشد.
بايستی از مصرف غذاها و نوشيدني های قندی كه در فساد دندانها نقش دارند، اجتناب كنيد. اگر آب مصرفی شما حاوی فلورايد كه به سختی و استحكام دندان كمک می كند، نيست، با دندانپزشک خود در مورد استفاده از قرص يا قطره فلورايد مشورت كنيد.
در این مطلب دو مورد از اختلالات دندان را بررسی می کنیم:
آبسه دندان
ساک پرچركی است كه در داخل يا اطراف ريشه دندان تشكيل می شود.
نحوه زندگی
سطح پايين بهداشت دهان و دندان و رژيم سرشار از مواد قندی عوامل خطر محسوب مي شوند. سن ، جنس و ژنتيك عوامل مهمي نيستند.
تجمع چرک در داخل يا اطراف ريشه دندان تحت عنوان آبسه دندان شناخته مي شود. آبسه معمولا به عنوان عارضه فساد دندان ايجاد می شود كه تدريجا لايه های مينای روی سطح خارجی دندان و عاج زيرين آن را تخريب نموده و به باكتريها اجازه تهاجم به بافت نرم مركز يا پولپ دندان را می دهد و گاها ممكن است آبسه دندان شكل يابد. همچنين اگر دندان در اثر ضربه به دهان صدمه ديده باشد، ممكن است پولپ آلوده و عفونی شود. آبسه ممكن است در نتيجه برخی انواع بيماري لثه نيز ايجاد شود. التهاب اطراف دندان معمولا با ايجاد پلاک ( یک رسوب شامل خرده های غذايی ، بزاق و باكتريها ) در كيسه ای كه بين دندان و لثه شكل می گيرد، ايجاد می شود. يك آبسه دنداني مي تواند بي نهايت دردناک باشد و ممكن است سبب سست شدن دندان در حفره دنداني شود.
علائم آبسه دندان
علائم اصلی آبسه دندان به تدريج ظاهر شده و ممكن است شامل موارد زير باشد :
- درد شديد در لمس دندان مبتلا و حين گاز زدن و جويدن
- سست شدن دندان مبتلا
- تورم حساس و قرمز رنگ لثه روی ريشه دندان
- آزاد شدن چرك به داخل دندان
اگر آبسه درمان نشود، ممكن است عفونت از دندان به سطح لثه كانال زده و يک تورم دردناک كه پيله دندان ناميده میي شود، شكل بگيرد. اگر پيله دندان بتركد، چرک به داخل دهان آزاد شده و درد را كاهش می دهد. در برخی موارد ممكن است كانال ايجاد شده باقی بماند و منجر به آبسه مزمن شود كه به صورت دوره ای تخليه چرک دارد.
اگر عفونت به بافتهای احاطه كننده گسترش يابد، ممكن است صورت متورم و دردناک شود و ممكن است تب نيز ايجاد شود. اگر به آبسه دندان مشكوک شديد بايستی تا حد ممكن هر چه سريعتر با دندنپزشک خود مشورت كنيد.
اقداماتی موثر
اگر تا مراجعه به دندانپزشك تأخير وجود دارد، مصرف مسكنها از قبيل استامينوفن ممكن است در اينجا كمك كننده باشد. شستشوی دهان با آب نمک گرم نيز ممكن است به تسكين درد و تركيدن پيله دندان كمک كند. اگر پيله دندان بتركد، بايستی برای خارج كردن چرک، دهان را با آب نمک گرم زياد بشوئيد.
اقدامات درمانی
دندانپزشک در مورد علائم از شما سوال خواهد كرد و دندانها و لثه های شما را معاينه می كند و ممكن است براي تاييد تشخيص خود از دهان شما راديوگرافی به عمل آورد. اگر آبسه در اثر فساد دندان ايجاد شده باشد، دندانپزشک سعی خواهد كرد تا دندان شما را حفظ كند.
تحت بيحسی موضعی يک حفره در قسمت فوقانی دندان ايجاد نموده تا چرک تخليه گردد. سپس حفره ايجاد شده با محلول ضد عفوني تميز مي شود. ممكن است به مدت چند روز لوله كوچكی در محل قرار داده شود تا باقيمانده چرک نيز خارج گردد و احتمالا يک دوره آنتی بيوتيک برای شما تجويز خواهد شد. شما احتمالا نياز به درمان كانال ريشه ای خواهيد داشت. اگر حفظ دندان امكان پذير نباشد، دندان خارج خواهد شد.
ممكن است برای درمان آبسه كه به وسيله بيماری لثه ايجاد شده، دندانپزشک از يک پروب برای خراشيدن و خارج كردن پلاک از فضای بين دندان مبتلا و لثه استفاده كند . سپس اين فضا با يک محلول ضد عفوني شستشو داده مي شود. در موارد شديد، ممكن است به خارج كردن دندان روی آبسه نياز باشد.
پيش آگهی
درمان معمولا موفقيت آميز است. ممكن است نواحی كوچكی از عفونت باقی بماند و نياز به درمانهای بعدی باشد. برای جلوگيری از تشكيل آبسه دندانی بايستی با دقت دندانها را مسواک زده و از نخ دندان استفاده كنيد.
تغيير رنگ دندانها
رنگ غير طبيعی دندانها است كه ممكن است به دليل عوامل متعدد باشد.
نحوه زندگی
بهداشت دهان در سطح پايين، استفاده از تنباكو و نوشيدن قهوه و چای عوامل خطر محسوب شوند.
سن : با افزايش سن شيوع آن نيز افزايش می يابد.
جنس و ژنتيک : عوامل مهمی نيستند.
رنگ دندانها در ميان افراد متنوع و متفاوت است و دندانهای ثانويه ( دائمی ) معمولا تيره تر از دندانهای اوليه ( شيری ) هستند. همچنين دندانها، به طور طبيعی با افزايش سن به ميزان خفيفی تيره تر می شوند. اگر چه تغيير رنگ غير طبيعی گاهی به دليل تغييرات داخل دندانها ايجاد مي شود.
علل تغيير رنگ دندانها
- يک علت شايع تغيير رنگ دندان تشكيل پلاک دندانی ( رسوبی از خرده های غذايی، بزاق و باكتريها ) روی سطح دندانهاست. دندانهايی كه روی آنها پلاک تشكيل شده غالبا زرد – قهوه ای هستند، اما دندانهای كودكان ممكن است سياه يا سبز شود. نوشيدن زياد يا مكرر چای و قهوه و استفاده از تنباكو و نيز داروهای مايه كه حاوی آهن هستند، ممكن است سطح دندانها را رنگی كند.
- همچنين دادن برخی داروها به اطفال در دوران رشد دندانهای ثانويه ( دائمی ) نيز ممكن است باعث تغيير رنگ دندانها شود. به عنوان مثال : اگر تتراسايكلين به اطفال زير10 سال داده شود ممكن است باعث زرد شدن دندانهای دائمی شود. اگر اين دارو به زن حامله داده شود، دندانهای كودک وی ممكن است بعد از تولد تغيير رنگ يابند.
- فلوئوروريس شرايطی است كه در آن به دليل افزايش فلوئور طبيعی در آب برخی از قسمتهای دنيا روی دندانها لكه های رنگی ايجاد مي شود. وليكن جاييكه فلورايد برای كاهش خطر پوسيدگی دندان به آب افزوده می شود، غلظت فلوئور برای ايجاد فلوئوروزيس ممكن است در صورت دادن قطره يا قرصهای فلورايد در مقادير زياد به اطفال نيز ايجاد شود. ممكن است دندان در ادامه التهاب غير قابل برگشت پولپ وقتي بافت نرم مركز دندان يا پولپ می ميرد، تيره تر از حالت طبيعی شود.
- درمان كانال ريشه نيز ممكن است، سبب تيره شدن دندان شود ؛ اگر ماده ای كه پر كردن دندان استفاده شده تيره باشد.
اقداماتی مؤثر
رنگی شدن سطح دندانها بصورت معمول و رايجی با لايه برداری و صيقل دادن دندانها بوسيله دندانپزشک يا بهداشت كار دهان انجام می شود، اگر رنگ شدگی دندان شديد باشد ؛ می توان با استفاده از مواد شيميايی آنرا سفيد كرد. اگر يک دندان منفرد در اثر التهاب پولپ يا در ادامه درمان كانال ريشه ای تغيير رنگ داده باشد، ممكن است در جلوی دندان روكش چينی یا پلاستيک قرار داده شود، يا قسمت فوقانی دندان می تواند با يک تاج جايگزين شود. بيشتر تغيير رنگهای دندان با مسواک زدن دندانها و لثه ها و استفاده از نخ دندان بطور منظم قابل پيشگيری هستند.
اختلالات دندان و دهان ، علل اختلالات دندان و آبسه،تغییر رنگ دندان،اختلالان دندان
تغییر رنگ دندانها و علل اختلالات دندان، جلوگیری از اختلالات دندان